متن درس اول
الدَّرْسُ الْأَوَّلُ
ذاك هو الله
أنْظُرْ لِتِلْكَ الشَّجَرَه ذاتِ الْغُصونِ النَّضِرَه
گیفَ نَمَتْ مِنْ حَبَّةٍ وَكَيفَ صَارَتْ شَجَرَه
فَابْحَتْ وَ قُلْ مَنْ ذَا الَّذِي يُخْرِجُ مِنهَا الثَّمَرَه
وَ انْظُرْ إِلَى الشَّمْسِ الَّتِي جدْوَتُها مُسْتَعِرَه
فيها ضياء وبها حَرارَةٌ مُنتَشِرَه
في الْجَوِّ مِثْلَ الشَّرَرَه
مَنْ ذَا الَّذِي أَوْجَدَها
ذاك هو الله الذي أَنعُمُهُ مُنهَمِرَه
ذو حِكمة بالغة وَ قُدرَةٍ مُقتَدِرَه
أنْظُرْ إِلَى اللَّيلِ فَمَنْ أَوْجَدَ فِيهِ قَمَرَه
و زانَهُ بِأَنْجُمٍ كَالدُّرَرِ الْمُنتَشِرَه
وَانْظُرْ إِلَى الْغَيمِ فَمَنْ أنزَلَ مِنْهُ مَطَرَه
پاسخ و معنی متن درس اول درس اول عربی دهم
این شعر زیبا دربارهٔ عظمت و قدرت خدا در آفرینش است. شاعر از ما میخواهد که به طبیعت اطرافمان نگاه کنیم تا به وجود خدا پی ببریم.
**ترجمهٔ شعر:**
**عنوان: آن، خداست** (ذاك هو الله)
1. **«انْظُرْ لِتِلْكَ الشَّجَرَةِ ذاتِ الْغُصونِ النَّضِرَةِ»**
* **ترجمه:** به آن درخت نگاه کن که دارای شاخههای تر و تازه است.
* **نکته:** **انْظُرْ** فعل امر است به معنی «نگاه کن». **ذات** به معنی «دارای» است.
2. **«كَيْفَ نَمَتْ مِنْ حَبَّةٍ وَكَيفَ صَارَتْ شَجَرَة»**
* **ترجمه:** چگونه از یک دانه کوچک رشد کرد و چگونه درخت شد؟
3. **«فَابْحَثْ وَ قُلْ مَنْ ذَا الَّذِي يُخْرِجُ مِنهَا الثَّمَرَة»**
* **ترجمه:** پس جستجو کن و بگو چه کسی است که میوه را از آن بیرون میآورد؟
4. **«وَ انْظُرْ إِلَى الشَّمْسِ الَّتِي جَذْوَتُها مُسْتَعِرَة»**
* **ترجمه:** و به خورشید نگاه کن که پاره آتش آن (شعلهاش) فروزان است.
* **نکته:** **جَذْوَتُها مُسْتَعِرَة** یعنی شعلهاش شعلهور است.
5. **«فيها ضِياءٌ وَبِها حَرارَةٌ مُنتَشِرَةٌ»**
* **ترجمه:** در آن (خورشید) روشنایی و در آن گرمایی پخش شده است.
6. **«في الْجَوِّ مِثْلَ الشَّرَرَةِ؛ مَنْ ذَا الَّذِي أَوْجَدَها»**
* **ترجمه:** در جوّ، مانند اخگر است؛ چه کسی آن را پدید آورده است؟
7. **«ذاكَ هُوَ اللَّهُ الَّذي أَنعُمُهُ مُنهَمِرَة»**
* **ترجمه:** آن، خداست؛ کسی که نعمتهایش ریزان و جاری است (پیاپی میبارد).
* **نکته:** **أَنعُمُهُ مُنهَمِرَة** به معنی نعمتهای فراوان و پیدرپی است.
8. **«ذو حِكْمَةٍ بالِغَةٍ وَ قُدرَةٍ مُقتَدِرَة»**
* **ترجمه:** او صاحب حکمت کامل و تواناییِ با قدرت است.
9. **«أَنظُرْ إِلَى اللَّيْلِ فَمَنْ أَوْجَدَ فيهِ قَمَرَه»**
* **ترجمه:** به شب نگاه کن؛ چه کسی ماهش را در آن پدید آورده است؟
10. **«وَ زانَهُ بِأَنْجُمٍ كَالدُّرَرِ الْمُنتَشِرَة»**
* **ترجمه:** و آن را به ستارههایی مانند مرواریدهای پراکنده، زینت داد.
11. **«وَانظُرْ إِلَى الْغَيْمِ فَمَنْ أَنزَلَ مِنهُ مَطَرَه»**
* **ترجمه:** و به ابر نگاه کن؛ چه کسی بارانش را از آن فرو فرستاده است؟
**نتیجهگیری:** شاعر (معروف الرصافی) با اشاره به پدیدههای طبیعی مثل درخت، خورشید، ماه، ستارگان و ابر، از ما میخواهد که در آفرینش تأمل کنیم و به نتیجه برسیم که تنها خالق اینها، خدای یگانه است.
واژه نامه
المعجم:
بگو
قُلْ
دارای
ذات
ستارگان «مفرد: نجم»
أنجم
مُستعرة فروزان
آن
ذاك
نازل کرد
أنزَلَ
ریزان
منهمرة
دارای
ذو
نعمت ها «مفرد: نِعْمَة»
أنعم
تر و تازه
نضرة
زینت داد
زان
پدید آورد
أَوْجَدَ
رشد کرد «مؤنث نما»
نَمَتْ
اخگر (پاره آتش)
شَرَرَة
کامل
بالغ
روشنایی
ضیاء
پاره آتش
جذوة
شاخه ها «مفرد: غُصن»
غُصون
مرواریدها «مفرد: در»
درر
در می آورد
يُخْرِجُ
غيم ابر
این - هذا
ذا
مَنْ ذا: «این کیست؟»
پاسخ و معنی واژه نامه درس اول عربی دهم
در این بخش، کلمات جدید و مهم درس به همراه معادل فارسیشان آمده است. یادگیری این کلمات برای درک بهتر متن و پاسخ به تمرینها ضروری است.
| کلمهٔ عربی | معنی فارسی | توضیح تکمیلی |
| :---: | :---: | :--- |
| **قُلْ** | بگو | فعل امر مفرد مذکر از ریشهٔ (قول) |
| **ذات** | دارای | اسم (مؤنث) |
| **أنجم** | ستارگان | جمع کلمهٔ **نجم** (ستاره) |
| **مُستعرة** | فروزان | صفت (مؤنث) به معنی شعلهور، آتشین |
| **ذاك** | آن | اسم اشاره به دور (مفرد مذکر) |
| **أَنزَلَ** | نازل کرد | فعل ماضی، به معنی فرو فرستاد |
| **مُنهَمِرة** | ریزان | صفت (مؤنث) به معنی جاری، سرازیر |
| **ذو** | دارای | اسم (مفرد مذکر) |
| **أَنعُم** | نعمتها | جمع کلمهٔ **نِعْمَة** (نعمت) |
| **نَضِرَة** | تر و تازه | صفت (مؤنث) |
| **زان** | زینت داد | فعل ماضی، به معنی آراست |
| **أَوْجَدَ** | پدید آورد | فعل ماضی، به معنی خلق کرد |
| **نَمَتْ** | رشد کرد | فعل ماضی (مؤنث) |
| **شَرَرَة** | اخگر (پاره آتش) | به معنی یک جرقه یا پارهٔ آتش |
| **بالغة** | کامل | صفت (مؤنث) |
| **ضِياء** | روشنایی | اسم، نور و تابش |
| **جَذْوَة** | پاره آتش | به معنی شعله، اخگر |
| **غُصون** | شاخهها | جمع کلمهٔ **غُصن** (شاخه) |
| **دُرَر** | مرواریدها | جمع کلمهٔ **دُرّ** (مروارید) |
| **يُخْرِجُ** | در میآورد | فعل مضارع، به معنی خارج میکند |
| **غَيْم** | ابر | اسم |
| **ذا** | این - هذا | اسم اشاره به نزدیک (در اینجا به معنی *این* آمده است) |
| **مَنْ ذا** | این کیست؟ | عبارت استفهامی (سؤالی) |
**نکتهٔ مهم:** هنگام مطالعهٔ درس، همیشه کلمات جدید را به خوبی حفظ کنید. این کار به شما کمک میکند تا جملات را راحتتر ترجمه کرده و قواعد دستوری را بهتر درک کنید.
سید عباس میرصادقی
1402/12/23
بسیار عالی است. اگر ممکنه گام به گام عربی دهم و یازدهم معارف را بگذارید.